Co to są potwory? Definicja, rodzaje i różnorodność
Potwory, które od wieków fascynują ludzkość, są postaciami wykraczającymi poza granice ludzkiej wyobraźni. Często przedstawiane w mitologii, literaturze, filmach czy grach komputerowych, pełnią rolę symboli, które pomagają wyrazić nasze najgłębsze lęki i obawy. Choć często są postrzegane jako groźne i przerażające, nie wszystkie potwory muszą budzić strach. Co więc dokładnie kryje się pod pojęciem „potwora”? Jakie rodzaje potworów istnieją, i jak różnorodność tych istot wpływa na naszą kulturę i wyobraźnię?
Definicja potwora
Potwór to najczęściej istota, która posiada cechy wykraczające poza naturalne możliwości zwykłych ludzi i zwierząt. Często charakteryzuje się nadprzyrodzoną siłą, dziwacznym wyglądem czy zdolnościami, które sprawiają, że staje się czymś niezwykłym lub niebezpiecznym. W zależności od kontekstu, potwory mogą być przedstawiane jako wielkie, przerażające bestie lub małe, niepozorne stworzenia. Warto zauważyć, że pojęcie potwora nie zawsze wiąże się z czymś złym – w niektórych przypadkach potwory mogą być bardziej złożonymi, wielowarstwowymi postaciami, które wywołują zarówno strach, jak i współczucie.
Rodzaje potworów
Potwory występują w różnych formach, a ich klasyfikacja zależy od kulturowych i mitologicznych tradycji, w jakich się pojawiają. Oto niektóre z głównych rodzajów potworów, które można spotkać w literaturze, filmach i innych mediach:
- Smoki – olbrzymie, często skrzydlate stworzenia, posiadające nadprzyrodzoną moc. W wielu kulturach smoki są symbolem niebezpieczeństwa, ale również mądrości i siły.
- Wampiry – istoty, które żywią się ludzką krwią i często przedstawiane są jako nieśmiertelne, z nadnaturalnymi zdolnościami. Wampiry w kulturze popularnej często symbolizują zło, ale także samotność i potępienie.
- Zombie – martwi ludzie, którzy powstają z grobów i atakują żywych. Często używani jako symbol apokalipsy, nieżyjące, lecz aktywne potwory budzą grozę swoją bezwzględnością.
- Kraken – mityczna, morską bestia, która atakuje statki. Zwykle przedstawiana jako gigantyczny ośmiornica lub kałamarnica, Kraken symbolizuje siłę i tajemniczość oceanu.
Różnorodność potworów w kulturach
Potwory są niezwykle różnorodne w zależności od kultury, w której się pojawiają. W mitologiach różnych narodów znajdziemy potwory o odmiennym wyglądzie, zdolnościach i znaczeniu symbolicznym. Na przykład w mitologii greckiej pojawiają się takie postaci jak Cerberus – trzygłowy pies strzegący wejścia do Hadesu, a w mitologii nordyckiej Fenrir – gigantyczny wilk, który zniszczy świat podczas Ragnaroku. Z kolei w chińskiej mitologii pojawiają się potwory takie jak Longmu, smocza matka, która opiekuje się rybami, przedstawiana jako symbole mocy natury. Potwory pełnią również rolę w opowieściach o bohaterach i ich przygodach. Często stają się antagonistami, przeciw którym walczy główny bohater, podkreślając jego odwagę i determinację. Współczesna popkultura, szczególnie w filmach i grach, często nadaje potworom bardziej złożony charakter. W takich przypadkach potwory mogą stać się zarówno wrogami, jak i sojusznikami, a ich historia staje się bardziej skomplikowana, niż tylko walka dobra ze złem.
Potwory w literaturze i filmie
Potwory w literaturze i filmie to temat, który nieustannie inspiruje twórców na całym świecie. Potwory w tych mediach mogą pełnić różne role – od obiektów lęku po postaci symboliczne, które reprezentują społeczne lęki i napięcia. Przykłady takich postaci to Frankenstein z powieści Mary Shelley, który jest stworzeniem łączącym elementy potwora i tragicznej ofiary, a także Godzilla, ikona japońskiego kina, która może być postrzegana jako symbol zagrożenia ze strony technologii i wojny atomowej. Współczesne filmy często pokazują potwory w sposób, który zmusza do refleksji nad naszymi własnymi lękami i pragnieniami, co sprawia, że temat potworów jest nadal aktualny i ważny.
Potwory a psychologia i socjologia
Potwory odgrywają także rolę w badaniach psychologicznych i socjologicznych. Często są używane jako narzędzie do zrozumienia lęków społecznych, a także jako sposób na uosobienie naszych najgłębszych obaw i pragnień. Psychologowie zauważają, że potwory mogą pełnić funkcję katharsis – pozwalając ludziom na konfrontację z ich lękami w bezpiecznym, kontrolowanym kontekście. Potwory w literaturze i filmie mogą również odzwierciedlać społeczne lęki związane z nieznanym, innym lub obcym. Dzięki temu temat potworów ma głębokie znaczenie kulturowe i psychologiczne.
Potwory i ich wpływ na psychologię: Dlaczego je tworzymy?
Potwory od wieków pełnią szczególną rolę w ludzkiej psychice, będąc nie tylko obiektami strachu, ale także narzędziami do wyrażania naszych najgłębszych lęków, pragnień i niepewności. Choć nie istnieją w rzeczywistości, to jednak ich obecność w kulturze, literaturze, filmach czy sztuce jest nieustannie silna. W jaki sposób potwory wpływają na naszą psychologię i dlaczego tak chętnie je tworzymy? Odpowiedzi na te pytania są głęboko zakorzenione w naszym instynkcie przetrwania, a także w potrzeby wyrażenia tego, co trudne do zrozumienia.
1. Potwory jako odzwierciedlenie lęków społecznych
Potwory to w wielu przypadkach metafory naszych własnych lęków i obaw. Często ich powstanie jest związane z czymś, czego nie rozumiemy lub czego się boimy. Wzrost lęków społecznych, takich jak strach przed nieznanym, migracjami, globalnymi kryzysami czy nawet zmianami technologicznymi, może prowadzić do tworzenia istot, które mają symbolizować te obawy. Przykładem może być Godzilla, której postać powstała w Japonii po II wojnie światowej jako symbol zagrożenia atomowego. Współczesne potwory często przyjmują formę złośliwych, nieznanych sił, które grożą naszej cywilizacji, takim jak zombie czy wampiry, które wyrażają lęk przed utratą kontroli nad własnym życiem lub społeczeństwem.
2. Potwory jako narzędzie zrozumienia samego siebie
Potwory mają także rolę terapeutyczną, pełniąc funkcję zewnętrznego ujawnienia wewnętrznych konfliktów. Psychologia symboliczna sugeruje, że potwory mogą reprezentować nasze nieświadome lęki, traumy i ukryte pragnienia. Stworzenie postaci takiej jak Frankenstein staje się alegorią nauki, która poszła za daleko, a stworzenie potwora oznacza przełamanie granic moralności i etyki. W literaturze i filmach grozy, takie postacie często pokazują konflikt między nauką a naturą, zadając pytania o konsekwencje ludzkich działań, których skutki mogą okazać się tragiczne.
3. Potwory jako narzędzie edukacyjne
W kontekście edukacyjnym, potwory pełnią ważną rolę w literaturze i kulturze. Zwłaszcza w książkach dla dzieci, potwory często stają się antagonistami, z którymi młody bohater musi się zmierzyć. Jednak potwory te często są przedstawione w sposób, który łagodzi ich przerażający charakter, ucząc dzieci, że strach jest częścią życia i że nie wszystko, co wygląda przerażająco, jest z natury złe. Dla przykładu, w książce Maurice’a Sendaka „Gdzie mieszkają dzikie stwory”, potwory, choć na początku budzą strach, na końcu okazują się przyjazne, co pokazuje, że lęki mogą zostać przezwyciężone przez zrozumienie. Takie obrazy pomagają w rozwoju emocjonalnym dzieci, pozwalając im stawić czoła swoim własnym obawom w bezpieczny sposób.
4. Potwory jako projekcja społecznych napięć i zmian
Współczesne potwory w popkulturze nie są już tylko obrazami strachu, ale także narzędziami do komentowania bieżących problemów społecznych. W filmach takich jak „Noc żywych trupów”, zombie stały się symbolem alienacji, a wampiry – metaforą lęku przed upływającym czasem oraz nieśmiertelnością. Współczesne potwory, które pojawiają się na ekranach, w książkach czy grach, często pokazują konflikty związane z rasizmem, technologią, czy izolacją. Potwory są projekcją naszych zbiorowych obaw o przyszłość, a ich istnienie w popkulturze pozwala nam na wyrażenie tych niepokojów w sposób kreatywny i przystępny. Potwory zatem pełnią w psychologii nie tylko funkcję straszenia, ale także odzwierciedlają naszą potrzebę zrozumienia i kontrolowania nieznanych sił. Ich obecność w kulturze jest nieustannym przypomnieniem o naszych lękach, ambicjach i emocjonalnych potrzebach. Tworzymy je, ponieważ potrzebujemy wyrazu dla naszych najgłębszych, nieraz nieuświadomionych, pragnień i obaw.
Potwory w folklorze: Opowieści, które przetrwały pokolenia
Potwory w folklorze to nie tylko elementy budzące strach, ale również symboliczne przedstawienie ludzkich obaw, tajemniczych sił natury oraz nadprzyrodzonych zjawisk. Od najdawniejszych czasów ludzie tworzyli opowieści o strasznych istotach, które miały rzekomo zamieszkiwać nieznane światy: ciemne lasy, nieprzebyte góry czy głębiny mórz. W tych legendach odbijały się nie tylko lęki, ale także wartości moralne, które miały wpływać na zachowanie społeczeństw. W wielu przypadkach potwory te nie tylko straszyły, ale także pełniły rolę strażników porządku społecznego i symbolizowały walkę dobra ze złem. W tej sekcji przyjrzymy się kilku najbardziej znanym potworom w folklorze oraz ich roli w tradycjach różnych kultur.
Potwory w Polskich Legendach
W Polsce folklor obfituje w opowieści o przerażających stworach, które zamieszkiwały mroczne zakątki kraju. Te historie były przekazywane z pokolenia na pokolenie, tworząc bogaty zbiór mitów i wierzeń ludowych. Potwory te były często wyrazem lęków przed nieznanym oraz próbą wyjaśnienia niewytłumaczalnych zjawisk.
- Bies i Czort – demoniczne istoty, które nawiedzały ludzi i symbolizowały chaos oraz zło. Często ukazywano je jako złowrogie postacie, które wprowadzały niepokój w codzienne życie. Były one także wykorzystywane w edukacji moralnej, przestrzegając przed złymi czynami.
- Bazyliszek – potwór o ciele węża i głowie koguta, który mógł zabijać jednym spojrzeniem. Legendy o tym stworze pojawiały się w różnych częściach Polski, a w szczególności w Warszawie, gdzie bazyliszek miał mieszkać w miejskich podziemiach. Jego historia łączyła w sobie motyw nieśmiertelnej grozy i próbę pokonania zła dzięki sprytowi.
- Rusałki – w polskim folklorze to duchy wodne, które miały kusić mężczyzn do śmierci. Rusałki były przedstawiane jako piękne, ale niebezpieczne istoty, które czaiły się w jeziorach i rzekach, porywając nieostrożnych wędrowców.
Mitologia Słowiańska a Potwory
Mitologia słowiańska pełna jest potworów, które miały chronić granice między światem ludzi a światem nadprzyrodzonym. Wierzono, że niektóre istoty były strażnikami przyrody, a inne – wrogami, które trzeba było pokonać, by zapewnić bezpieczeństwo w społeczności. Do najbardziej znanych stworzeń tego typu należały:
- Leszy – opiekun lasów, który miał moc zmieniania swojego wyglądu. Leszy był zarówno groźny, jak i pełnił funkcję strażnika leśnych ostępów, gdzie nieznajomość terenu mogła prowadzić do zguby.
- Domowik – duch domowy, który miał strzec rodzinnego ogniska. Choć zazwyczaj był łagodny, to mógł stać się nieprzyjazny, jeśli domownicy nie dbali o porządek w domu.
- Wiedźmy – kobiety posiadające nadprzyrodzoną moc, które mogły szkodzić, ale także pomagać. W folklorze były często postrzegane jako istoty groźne, które czyniły spustoszenie w społecznościach, ale też stanowiły ważny element społeczeństwa w obliczu chorób czy innych niebezpieczeństw.
Potwory w Mitologiach Świata
Nie tylko Polska ma bogaty repertuar potworów w folklorze. W mitologiach różnych kultur pojawiają się istoty, które w podobny sposób odzwierciedlają ludzkie obawy i próbują wyjaśniać nieznane zjawiska. Na przykład w mitologii greckiej i rzymskiej pojawiają się stworzenia takie jak:
- Minotaur – potwór z ciałem człowieka i głową byka, który żył w labiryncie na Krecie. Minotaur stał się symbolem lęku przed zagubieniem się i braku kontroli nad własnym losem.
- Chimera – stwór o ciele lwa, głowie kozy na grzbiecie i ogonie węża, który siać miał zniszczenie. Chimera była symbolem niepowstrzymanej destrukcji.
- Cerber – trójgłowy pies, który strzegł wejścia do Hadesu. Symbolizował śmierć i granice między światem żywych a umarłych.
Potwory w Nowoczesnej Kulturze
Choć wiele z dawnych potworów zniknęło z popularnych opowieści, ich miejsce zajęły nowe, równie przerażające postacie. Współczesna kultura, szczególnie literatura i film, pełna jest odniesień do potworów, które zyskały nowe życie. Takie postacie jak Dracula, Frankenstein czy Godzilla stały się ikonami popkultury, które przyciągają miliony widzów na całym świecie. Potwory te wciąż pełnią funkcję odzwierciedlenia ludzkich lęków, jednak teraz mają także elementy refleksji nad granicami moralności i ludzkiej natury. Ponadto, gry komputerowe, takie jak „Wiedźmin” czy „Dark Souls”, czerpią pełnymi garściami z folklorów różnych kultur, tworząc fantastyczne światy, w których potwory są nieodłącznym elementem rozgrywki.
Potwory w mitologiach świata – od greckich monstrów po japońskie demony
Potwory od zawsze stanowiły istotny element mitologii różnych kultur. W mitologiach świata, od Grecji po Japonię, pojawiają się przerażające stworzenia, które nie tylko fascynują, ale i wywołują lęk. Często pełnią one funkcję moralizującą, ukazując granice między dobrem a złem, ludzkimi słabościami i potęgą boską. W tej sekcji przyjrzymy się różnym potworom, które w różnych częściach świata zapisały się w mitologii, od klasycznych greckich bestii po japońskie demony.
Greckie Potwory: Między Ludźmi a Bestiami
Grecka mitologia obfituje w potwory, które wywołują strach, ale również symbolizują różnorodne aspekty ludzkiej natury i siłę natury. Jednym z najbardziej znanych potworów jest Minotaur, pół-człowiek, pół-byk, zamknięty w labiryncie na Krecie. Minotaur był wynikiem małżeństwa Pasiphae z białym bykiem, którego sentymentalną rolę pełnił Posejdon. Potwór ten symbolizuje mroczne instynkty i potrzebę panowania nad własnymi pragnieniami. Kolejnym słynnym potworem greckim jest Hydra Lernejska, wielogłowy wąż, którego pokonanie stało się jednym z dwunastu prac Herkulesa. Każda obcięta głowa Hydry odrastała, co stanowiło metaforę niekończącego się zła, które trzeba niwelować na różne sposoby. Mit o Hydrze naucza o walce z nieskończonymi trudnościami, z którymi nie można walczyć bez planu i strategii. Nie można zapomnieć również o Meduzie, jednej z trzech Gorgon, której spojrzenie zamieniało ludzi w kamień. Meduza była symbolem kobiecej władzy, lecz również niekontrolowanej i destrukcyjnej. Została ukarana przez Atenę za zbezczeszczenie jej świątyni, co może być interpretowane jako ostrzeżenie przed zbytnim pyszałkowatością.
Japońskie Yōkai: Demony, Duchy i Przemiany
W mitologii japońskiej, potwory i demony, zwane yōkai, odgrywają bardzo ważną rolę. Yōkai to szeroki zbiór istot, które mogą przybierać różne formy, od niegroźnych po przerażające. Jednym z najbardziej znanych yōkai jest tengu, demon o ptasim wyglądzie, który mógł zmieniać się w człowieka. Tengu, choć na początku postrzegane jako złowrogie, z czasem zaczęły być traktowane jako opiekunowie świętych lasów i morzy. Ich postać może symbolizować dwoistość natury i trudność w ocenie intencji innych. Innym interesującym yōkai jest kappa, rzeczny demon, który według japońskich wierzeń porywa dzieci i wciąga je do wody. Kappa jest przedstawiane jako zielona, gorylowa istota, posiadająca na głowie miseczkę wypełnioną wodą, która zapewnia jej moc. Kappa to przykład potwora, który pokazuje, jak mitologia może odpowiadać na realne zagrożenia i lęki społeczne, w tym strach przed wodami i ich nieznanym światem. Nie można zapomnieć o oni, czyli japońskich demonach, które pojawiają się w licznych opowieściach ludowych. Oni są często przedstawiani jako olbrzymi, potężni demony, posiadające rogi i przerażający wygląd. Są to postacie, które wyzwalają zarówno strach, jak i szacunek, a ich obecność w japońskich mitach symbolizuje siłę natury i zła, które może zostać pokonane tylko poprzez odwagę i spryt.
Potwory w innych kulturach: Zasięg mitologicznych kreatur
Mitologie różnych kultur pełne są podobnych stworzeń, które pełnią rolę moralnych nauczycieli. W kulturach nordyckich pojawiają się potwory takie jak Fenrir, olbrzymi wilk, który ma zniszczyć świat. W mitologii egipskiej natomiast przerażającym stworzeniem jest Apep, wąż symbolizujący chaos i zniszczenie. Apep odgrywa rolę przeciwnika boga słońca Ra, co wskazuje na wieczną walkę między porządkiem a chaosem. W kulturze mezoamerykańskiej również nie brakowało potworów, które stanowiły zagrożenie dla ludzi, jak np. Tezcatlipoca, bóg nocy i chaosu, który niejednokrotnie stawiał wyzwania śmiertelnikom. Potwory w mitologiach wschodnich, jak np. w mitach hinduskich, są także istotami pełnymi sprzeczności. Często mają zarówno cechy destrukcyjne, jak i kreatywne, co sprawia, że ich rola jest niezwykle złożona.
Typowe cechy potworów mitologicznych
- Połączenie ludzi i zwierząt: Wiele potworów ma cechy zarówno ludzkie, jak i zwierzęce, jak Minotaur czy Meduza. To pokazuje bliskość natury człowieka do dzikich instynktów.
- Potwory z ciałem zwierząt: Istoty, które przybierają formę dzikich zwierząt, jak hydra, feniks czy kappa, symbolizują siłę natury, której nie można opanować.
- Przemiany: Wiele potworów potrafi przybierać różne formy, co pokazuje ich wielką moc, np. obake w Japonii.
- Zdolność wpływania na losy ludzi: Potwory w mitologiach często pełnią rolę pośredników w walce między bogami a ludźmi.
Potwory: Od Mitycznych Stworzeń po Współczesne Ikony Popkultury
Potwory od wieków fascynują ludzi. Ich obecność w mitologiach, legendach i wierzeniach jest nieoceniona, pełniąc rolę symboli, przestróg, a nawet bohaterów. Choć potwory kojarzymy głównie z przerażeniem i złem, w różnych kulturach mogą mieć różnorodne oblicza, od okrutnych bestii po istoty niosące nadzieję. Współczesne media i literatura przerobiły te archetypy, tworząc postacie, które są jednocześnie przerażające i intrygujące. W niniejszym artykule przyjrzymy się historii potworów, ich rolom w różnych kulturach oraz ich wpływowi na popkulturę i współczesne media.
Potwory w mitologiach i legendach: Przerażający, ale i Pouczający
Potwory w mitologiach i legendach odgrywają wielką rolę jako symboliczne figury, które uczą ludzi o zagrożeniach płynących z natury, ludzkich słabości oraz moralnych wyborów. W wierzeniach ludowych potwory często pojawiały się w miejscach nieznanych, ciemnych i niebezpiecznych, a ich obecność pełniła rolę przestróg przed nieodpowiedzialnością. Do najbardziej znanych mitologicznych potworów zalicza się smoki, krakena, czy chimery. W europejskich mitologiach, smoki często symbolizowały zło, chaos i niebezpieczeństwo. Bohaterowie, tacy jak rycerze, musieli stawić im czoła, aby ratować swoje królestwa. Z kolei w azjatyckich kulturach, smoki były przedstawiane jako opiekunowie i symbolizowały szczęście i mądrość. Kraken, legenda z regionów skandynawskich, to gigantyczna ośmiornica lub kałamarnica, która zagrażała statkom. Jego obecność w mitologii podkreślała grozę mórz i nieodkrytych terytoriów.
- Smok – Złowrogi potwór w europejskich legendach, symbolizujący walkę dobra ze złem.
- Kraken – Ogromna bestia morska, która była przestroga przed nieznanymi głębinami oceanu.
- Chimera – Mityczne stworzenie z Grecji, będące połączeniem kilku zwierząt, symbolizujące chaos.
Potwory jako Obraz Lęków i Zła w Literaturze Grozy
W literaturze grozy, potwory stały się symbolem naszych najgłębszych lęków i niepokojów. Wykorzystywane są do ukazania mrocznych stron ludzkiej natury i niekontrolowanych instynktów. Jednym z najbardziej znanych potworów w tej kategorii jest potwór Frankensteina z powieści Mary Shelley. Potwór ten jest wynikiem eksperymentu, który wymknął się spod kontroli swojego stwórcy, stając się zarówno ofiarą, jak i oprawcą. Historia tego potwora jest pełna symboliki – to opowieść o nieumiarkowanej chęci przełamania granic natury i dążeniu do nieśmiertelności, które kończy się tragedią. Kolejną postacią, która wpisała się na stałe w kanon literatury grozy, jest Drakula, wampir stworzony przez Brama Stokera. Drakula symbolizuje lęk przed śmiercią, nieśmiertelnością oraz pragnieniem kontroli nad życiem i losem innych. Jego postać stała się archetypem wampira, który pojawia się w niezliczonych adaptacjach literackich i filmowych.
Potwory w Literaturze Grozy: Klasyki
- Frankenstein – Stworzony przez Mary Shelley, jego historia to przestroga przed nieprzemyślanym wykorzystywaniem nauki.
- Drakula – Wampir Brama Stokera, symbolizujący lęk przed nieśmiertelnością.
- Cthulhu – Kosmiczny potwór H. P. Lovecrafta, wprowadzający klimat nieznanego i niewytłumaczalnego.
Potwory w Popkulturze: Ikony XXI wieku
Współczesna popkultura zrodziła wiele nowych obrazów potworów, które na stałe zagościły w filmach, grach komputerowych oraz książkach. Potwory stały się nie tylko symbolami strachu, ale także bohaterami, z którymi widzowie potrafią się utożsamić. Przykładem tego może być Godzilla, gigantyczny potwór, który w kulturze japońskiej stał się symbolem sił natury i zagrożenia. Z kolei w filmach z serii Obcy (Alien), potwory są ukazanymi wrogiem obcym, który zagraża istnieniu całej ludzkości. W grach komputerowych natomiast potwory stanowią centralny punkt rozgrywki. W wielu z nich gracz zmaga się z potworami, które muszą zostać pokonane, by kontynuować fabułę. W niektórych produkcjach, jak w grach z serii Dark Souls, potwory pełnią rolę symboli wyzwań i prób, które gracz musi przejść, by pokonać swoje lęki i wątpliwości.
Potwory w Popkulturze: Nowe Oblicza
- Godzilla – Japoński gigantyczny potwór, symbol sił natury i zagrożenia.
- Obcy – Obcy potwór z serii filmowej, który stał się ikoną strachu.
- Dark Souls – Gra komputerowa, w której potwory są symbolami wyzwań i wewnętrznych lęków gracza.
FAQ
Co to jest potwór?
Potwór to fikcyjna istota, która charakteryzuje się przerażającym wyglądem i agresywnym zachowaniem. Zwykle utożsamiana jest z wcieleniem zła, choć w różnych kulturach może przyjmować różne role. Jakie są najbardziej znane potwory w literaturze?
Do najbardziej znanych potworów literackich należą: Frankenstein, Drakula, Wilk i Grinch. Dlaczego potwory są ważne w kulturze?
Potwory pełnią rolę symboli lęków, moralnych ostrzeżeń oraz wyzwań. Są obecne w mitologiach, literaturze oraz popkulturze, pomagając ludziom zrozumieć nieznane i niebezpieczne aspekty życia. Skąd pochodzą legendy o potworach?
Legendy o potworach pochodzą z różnych kultur na całym świecie, często były przekazywane ustnie przez pokolenia. Zawierają elementy symboliczne i mają na celu przestrzeganie przed zagrożeniami, zarówno zewnętrznymi, jak i wewnętrznymi.